Τήλος: Το outsider των Δωδεκανήσων

Πανέμορφες παραλίες και γραφικά σοκάκια συναντά κανείς στα περισσότερα ελληνικά νησιά. Επιπλέον αυτών, είναι η κοινωνική και η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση σε φλέγοντα θέματα των ημερών που κάνουν την Τήλο να κλέβει φέτος την παράσταση.
Τήλος: Το outsider των Δωδεκανήσων
της Έλενας Μπούλια

Αν υπήρχε βραβείο «καλύτερου πρωτοεμφανιζόμενου νησιού» (κατά το «καλύτερος πρωτοεμφανιζόμενος καλλιτέχνης») για τη χρονιά 2008, θα άνηκε αναμφίβολα στην Τήλο. Και αυτό όχι γιατί το πολύμορφο νησάκι των Δωδεκανήσων φύτρωσε ξαφνικά στον ελληνικό χάρτη, αλλά γιατί με τους πρόσφατους πρώτους γάμους των ομοφύλων εκεί συζητήθηκε τον τελευταίο καιρό περισσότερο από κάθε άλλο, διεκδικώντας έτσι τον τίτλο του outsider στους θερινούς προορισμούς όσων αναζητούν τις λεγόμενες εναλλακτικές διακοπές.

Εναλλακτικές, με την έννοια ότι οι 15 ώρες που θα διαρκέσει το ταξίδι σας για να βρεθείτε εκεί αποτελούν την καλύτερη προϋπόθεση για ένα οδοιπορικό στην άγονη, κι όμως τόσο «γόνιμη», γραμμή των Δωδεκανήσων. Εναλλακτικές, γιατί η κάθε «δυσκολία» του νησιού, η άγρια φυσική ομορφιά, τα κοφτερά βράχια στις πλαγιές του, η έλλειψη κάθε επιτηδευμένης πολυτέλειας και οι χαλαρότατοι ρυθμοί, μοιάζει απλά απολαυστική.

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Η Τήλος, όπως είπαμε, είναι το έβδομο σε φθίνουσα τάξη από τα Δωδεκάνησα. Στα 63.000 τ.χλμ. της συναντά κανείς… τα πάντα! Τρεις παραδοσιακούς οικισμούς, το Μεγάλο Χωριό που είναι και η πρωτεύουσα του νησιού, τα πιο «τουριστικά» Λιβάδια και τον μικρό Άγ. Αντώνιο, πανέμορφες παραλίες, καταπράσινα τοπία, σπήλαια αλλά και αμέτρητα αρχαιολογικά μνημεία.

Η ιστορία της Τήλου, άλλωστε, με τους πολλούς κατακτητές από διάφορα μέρη του κόσμου (Δωριείς, βενετοί, Ιωαννίτες Ιππότες, Τούρκοι και τελικά Έλληνες το 1948), οδηγεί σε ένα μείγμα πολιτιστικών στοιχείων. Το highlight αυτών αποτελούν αναμφισβήτητα τα σημαντικότατα ευρήματα από τη Νεολιθική εποχή, με κύριο τους προϊστορικούς νάνους ελέφαντες, που ήρθαν στο φως μετά από ανασκαφές που έγιναν στο σπήλαιο Χαρκαδιό. Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να θαυμάσει αυτά τα ευρύματα στο μικρό παλαιοντολογικό μουσείο που βρίσκεται στο εν λόγω σπήλαιο.

Άλλα πολιτιστικά μνημεία που αξίζει να επισκεφθεί κανείς στο νησί είναι τα τρία κάστρα: Αυτό των Ιπποτών στην κορυφή του λόφου πάνω από το Μεγάλο Χωριό από το οποίο διασώζονται όμως μόνο τα εξωτερικό τείχη, το 600 ετών Κάστρο της Αγιοσυκιάς, του 15ου αιώνα που περιέχει ερείπια της ομώνυμης εκκλησίας, και το Μεσαιωνικό Κάστρο της Μεσσαρίας. Ακόμα, αξιόλογα αρχιτεκτονικά μνημεία αποτελούν τα μοναστήρια της Τήλου, με σπουδαιότερο αυτό του πολιούχου Αγίου Παντελεήμονα, ένα μικρό πέτρινο μοναστήρι στο τέρμα του μοναδικού ασφαλτόδρομου που διασχίζει το νησί, το οποίο μάλιστα ετοιμάζεται να γιορτάσει το μεγάλο πανηγύρι του στις 27 Ιουλίου. Από την προηγούμενη όλο το νησί συγκεντρώνεται στον προαύλιο της εκκλησίας και απολαμβάνει παραδοσιακό φαγητό, μουσική και χορό.

Αξίζει πάντως να βρεθείτε και στα πλούσια Μοναστήρια του Ταξιάρχη και του Αγίου Αντωνίου, αλλά και στο Εκκλησάκι της Παναγίας της Πολίτισσας, που χτίστηκε το 1879 και ανακαινίσθηκε το 1937.

Ωστόσο, και το ίδιο το Μεγάλο Χωριό, στο οποίο θα βρεθείτε έτσι κι αλλιώς, αποτελεί από μόνο του ένα αρχιτεκτονικό αξιοθέατο, όχι μόνο χάρη στα πέτρινα οικήματά του με τα ερείπια του κάστρου να δεσπόζουν αγέρωχα, και τα γραφικά κάτασπρα στενά του με τις λουλουδιασμένες αυλές, αλλά και επειδή περικλείει και τα σπουδαιότερα μνημεία, όπως η Νεκρόπολη, το Μουσείο της Τήλου που αναφέραμε παραπάνω και τα περισσότερα μοναστήρια. Η δε θέα από το χωρίο στον κάμπο και τη θάλασσα είναι μαγευτική.

Σε αντίθεση με αυτό που συναντά κανείς στα περισσότερα αιγαιοπελαγίτικα νησιά, η Τήλος έχει νερό. Και ακριβώς επειδή έχει νερό, διαθέτει και πλούσιους οικότοπους, όπως τα Μεσογειακά εποχιακά τέλματα στα Λιβάδια και η Ψευδοστέππα με θερόφυτα κοντά στην Έριστο. Η δε ποικιλία φυτών στην Τήλο είναι εντυπωσιακή. Αμυγδαλιές, ανεμώνες, καμπανούλες, ορχιδέες, αλλά και βελανιδιές, τσικουδιές και τριφύλλια, δημιουργούν –ιδίως την άνοιξη- ένα πολύχρωμο συνοθύλευμα σχημάτων και αρωμάτων.

Και αφού περιηγηθείτε στο νησί, από το λιμάνι στα Λιβάδια, το κοντινότερο -στοιχειωμένο θαρρείς- Μικρό Χωρίο του 15ου αιώνα, που εγκαταλείφθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο από τους κατοίκους του αλλά παίρνει ζωή τον δεκαπενταύγουστο με το πανηγύρι της Θεοτόκισσας, καταλήγοντας έτσι στο Μεγάλο Χωριό, με τους παραδοσιακούς καφενέδες και τα ταβερνάκια του, ήρθε η ώρα για δροσερές βουτιές στις υπέροχες παραλίες της Τήλου.

Δροσερές βουτιές σε προσιτούς και απρόσιτους κολπίσκους
Η Τήλος, όσο κι αν δεν σας γεμίζει το μάτι, διαθέτει συνολικά δεκατρείς παραλίες! Βέβαια, όπως συμβαίνει παντού κάποιες εξ αυτών κλέβουν την παράσταση, η κάθε μία για δικό της λόγο. Έτσι, δεν μπορεί παρά να βρεθείτε στην γραφική παραλία του Αγ. Αντωνίου με το μικρό ψαρολίμανο στη βραχώδη ακτή της, αλλά και στην Πλάκα που ενδείκνυται περισσότερο για κολύμπι (αλλά και για ελεύθερο κάμπινγκ κάτω από τα αρμυρίκια, μεταξύ μας). Εκεί, όμως, που πρέπει οπωσδήποτε να κολυμπήσετε είναι η Έριστος με την χρυσαφένια αμμουδιά και τα καταγάλανα νερά. Ένα μικρό αλλά πρωτότυπο event πραγματοποιείται τους θερινούς μήνες εκεί, αφού οι ψαράδες στήνουν στην παραλία αυτοσχέδιες ψησταριές και ψήνουν επί τόπου τα ολόφρεσκα ψάρια της ημέρας (τύφλα να’χει το καλύτερο σούσι).

Για μπάνιο αξίζει επίσης να βρεθείτε και στα Λεθρά με τα γαλήνια νερά και τα λαμπερά βότσαλα, θα δυσκολευτείτε λίγο να τα προσεγγίσετε από τα Λιβάδια αλλά πραγματικά αξίζει τον κόπο. Από τα Λιβάδια, επίσης, μπορείτε να πάρετε και τα καΐκια που σαλπάρουν καθημερινά για δυσπρόσιτες αλλά εντυπωσιακές παραλίες, όπως η Σκάφη, ο Θολός και ο Άγιος Σέργιος. Όπου και να επιλέξετε, πάντως, να κάνετε το μπάνιο σας, οι παραλίες και δη τα καθάρια νερά της Τήλου, θα σας αποζημιώσουν.

Τι συμβαίνει στο «Πάρκο Τήλου»;
Κι αν το νησί (και δη οι κάτοικοί του) δεν σας έπεισε ακόμα για την έντονη ευαισθητοποίησή του σε κοινωνικά ζητήματα, θα σας πείσει ως προς τα περιβαλλοντικά. Από το 2003 κάτοικοι, επιστήμονες, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και περιβαλλοντικές οργανώσεις, ίδρυσαν το μη κερδοσκοπικό Σωματείο «Πάρκο Τήλου». Σκοπός του σωματείου είναι η προστασία και διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού, μέσω της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης τόσο των ντόπιων όσο και των τουριστών για την προστασία του νησιού.

Η ομάδα αυτή προωθεί την προστασία αγροτικών ζώων και φυτών του Αιγαίου που απειλούνται με εξαφάνιση, θέσπισε επίσημα προστατευόμενες ζώνες στο νησί. Σήμερα η Τήλος είναι είναι αναγνωρισμένη ως Περιοχή Ειδικής Προστασίας από την ΕΕ, ως περιοχή του Δικτύου Natura 2000 και ως οικοδεσπότης Προγράμματος Life-Φύση της ΕΕ. Περισσότερες πληροφορίες για το «Πάρκο Τήλου» αλλά και δυνατότητα να γίνετε και εσείς μέλη, θα βρείτε στο Περιοδικό του Σωματείου.

Δεν συμφωνείτε, λοιπόν, πως η Τήλος παίρνει φέτος το βραβείο;

Πώς θα βρεθούμε εκεί;
Κατά την τουριστική περίοδο, η Τήλος συνδέεται καθημερινά με πλοίο απευθείας από τον Πειραιά και από το λιμάνι της Ρόδου, ενώ υπάρχει και τακτική ακτοπλοϊκή σύνδεση με: Αγαθονήσι, Αστυπάλαια, Χάλκη, Καστελόριζο, Κω, Λέρο, Λειψούς, Νίσυρο, Πάτμο, Ψέριμο και Σύμη. Για πρόσβαση με πλοίο από τον Πειραιά μπορείτε να απευθυνθείτε στην Blue Star Ferries. Κάθε Πέμπτη και Κυριακή το πλοίο «Διαγόρας» ταξιδεύει από τον Πειραιά στην Τήλο σε 14,5 περίπου ώρες, ενώ το κόστος του εισιτηρίου είναι περί τα 91 ευρώ μετ’επιστροφής.

Εναλλακτικά, στο νησί μπορείτε να βρεθείτε και αεροπορικώς, από το αεροδρόμιο της Ρόδου ή της Κω, με την Ολυμπιακή ή την Aegean. Έπειτα, με το Tilos Sea Star μπορεί κανείς να φτάσει από τη Ρόδο στην Τήλο σε 80 λεπτά.

Πού θα μείνουμε;
* Hotel Irini: Σε απόσταση 5 λεπτών από την κοντινότερη παραλία και τις ταβέρνες της περιοχής Λιβάδια, αυτό το μοντέρνο και φιλόξενο ξενοδοχείο διαθέτει 23 δωμάτια για να διαλέξετε, με θέα στην θάλασσα ή την πισίνα (τηλ. 22460 44293).
* Ilidi Rock Studios: Επίσης στην περιοχή Λιβάδια, τα όμορφα αυτά, πλήρως εξοπλισμένα, δωμάτια μοιάζουν να κρέμονται από το βράχο που δεσπόζει στη θάλασσα, ενώ δύο μικρές παραλίες βρίσκονται ακριβώς από κάτω τους (τηλ. 22460 44293).
* Apollo Studios: Πλήρως εξοπλισμένα διαμερίσματα που μπορούν να φιλοξενήσουν από 2 έως 4 άτομα, στην περιοχή Λιβάδια (τηλ. 22460 44379).
* Dream Island: Διαμερίσματα για δύο ή τέσσερα άτομα, πλήρως εξοπλισμένα, επίσης στην περιοχή Λιβάδια, με κουζίνα, ίντερνετ και θέα στη θάλασσα (τηλ. 22460 70707).
* Eden Villas: Μία νεόκτιστη αλλά παραδοσιακής αρχιτεκτονικής κατοικία, με τρεις κρεβατοκάμαρες και δύο μπάνια, πλήρως εξοπλισμένη και με ιδιωτική πισίνα που μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και 8 άτομα. Βρίσκεται στην περιοχή Λιβάδια (τηλ. 22460 44094).
* Kosmos Studios: Μία ακόμα νεόκτιστη κατοικία στην παραθαλάσσια περιοχή Λιβάδια, που αποτελείται από τέσσερα ανεξάρτητα και πλήρως εξοπλισμένα διαμερίσματα (τηλ. 22460 44164).

Πού θα φάμε;
Αν και οι παραδοσιακές νοστιμιές του νησιού δεν είναι λίγες, ενώ τα ολόφρεσκα τοπικά προϊόντα τις κάνουν ακόμα πιο γευστικές, το highlight του νησιού, είναι αναμφισβήτητα οι ψαροταβέρνες. Κάποιες από αυτές που ξεχωρίζουν είναι το «Δελφίνι» στον Άγιο Αντώνιο, η «Ήριννα» και ο «Μιχάλης» στα Λιβάδια.
Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v