Είδαμε τη «Δεύτερη φωνή» στο Αποθήκη

της Ιωάννας Μπλάτσου

Μέχρι πρότινος η ελληνική δραματουργία έμοιαζε σαστισμένη μπροστά στη σφοδρότητα της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης που σαρώνει τον τόπο μας, αντανακλώντας, θα έλεγε κανείς, το αντίστοιχο κοινωνικό πάγωμα στα καταιγιστικά γεγονότα της εποχής που έχουν αλλάξει άρδην του όρους διαβίωσής μας. Κάποια συγγραφικά ξεσπάσματα εδώ και εκεί, τα περισσότερα ήσσονος σημασίας –με φωτεινή εξαίρεση την εργογραφία του Γιάννη Τσίρου και κάποια δείγματα documentary theatre- και πολλοί δανεισμοί από την ελληνική πεζογραφία με κάποια δραματουργική επεξεργασία, άλλοτε με επαγγελματικούς όρους και άλλοτε με επιπόλαιους, συνιστούσαν αυτό που ονομάζουμε συλλήβδην «σύγχρονο ελληνικό έργο που αντικατοπτρίζει τη νεοελληνική πραγματικότητα».

Διανύοντας τον έβδομο χρόνο της κρίσης, φαίνεται ότι το «σύγχρονο ελληνικό έργο» καταγράφει πλέον πιο δημιουργικά και δυναμικά αυτό που συμβαίνει μέσα και δίπλα στα σπίτια μας, γυρίζει τον θεατρικό καθρέφτη κατευθείαν προς τη ζωή. Πρόσφατα παραδείγματα, η «Δεύτερη φωνή» των Θανάση Παπαθανασίου και Μιχάλη Ρέππα (στο οποίο θα εστιάσουμε σήμερα) και το «Στέλλα κοιμήσου των Γιάννη Οικονομίδη και Βαγγέλη Μουρίκη (στο οποίο θα επανέλθουμε προσεχώς).

Μια φιλόδοξη μητέρα, η Ρένα (Νένα Μεντή), τραγουδίστρια της δεκαετίας του ’70, η οποία έκανε καριέρα ως δεύτερη φωνή στην Άννα Βίσση, ένας παραιτημένος πατέρας, ο Παύλος (Γιώργος Ζιόβας), αγωνιστής της γενιάς του Πολυτεχνείου στοιχειωμένος από όνειρα και προσδοκίες που διαψεύστηκαν, η κόρη τους Ισμήνη (Δανάη Σκιάδη), η οποία κληρονόμησε το φωνητικό ταλέντο της μητέρας της και τώρα κάνει τα πρώτα της βήματα στο τραγούδι συμμετέχοντας σε ένα τηλεοπτικό «τάλεντ σόου», ο άνεργος σύζυγός της Φώτης (Κωνταντίνος Γαβαλάς), ο γιος της οικογένειας Αργύρης (Γιώργος Κατσής) που έχει μπλέξει με νεοφασίστες και ο μάνατζερ της Ισμήνης, Γιώργος (Δημήτρης Σαμόλης) που της τάζει λαγούς με πετραχήλια.

Το συγγραφικό δίδυμο Ρέππα-Παπαθανασίου εστιάζει στο νοσηρό οικογενειακό κύτταρο το οποίο οδηγεί σε κοινωνικές δυσπλασίες και κακοήθεις μεταστάσεις. Ανεργία, απογοήτευση, απόγνωση, αβεβαιότητα, αδιέξοδα υπαρξιακά και κοινωνικά βρίσκονται στον πυρήνα της πένας των δύο συγγραφέων, μεταφέροντας πάνω στη θεατρική σκηνή μια σαφή και καθαρή εικόνα της εξωτερικής πραγματικότητας. Ενίοτε, όμως, η ρεαλιστική καταγραφή και απόδοση των καταστάσεων που περιγράφονται γίνεται με υπερβολικό τρόπο που κουράζει τον θεατή.

Τις κειμενικές υπερβολές-σκοπέλους του κειμένου δεν ξεπερνά ή δεν απαλείφει ούτε η προσεγμένη σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη. Για παράδειγμα, η σκηνή στο τέλος με τον μονόλογο του πατέρα πάνω στη σκάλα είναι εντελώς αχρείαστη και προδίδει την πρότερη συνεπή ροή της παράστασης. Προβληματική και άνευρη είναι και η απόδοση του ρόλου του Πατέρα από τον Γιώργο Ζιόβα εν γένει. Αντιθέτως, η Νένα Μεντή (Μητέρα) απογειώνει ερμηνευτικά το όλο εγχείρημα με τη σκηνική της αμεσότητα και λαϊκότητα παλαιάς κοπής. Δίπλα της, λιτοί και καίριοι ερμηνευτικά, η Δανάη Σκιάδη (Κόρη) και ο Κωνταντίνος Γαβαλάς (Φώτης). Άκαμπτος ερμηνευτικά ο Δημήτρης Σαμόλης, άγουρος ο Γιώργος Κατσής.

Το σκηνικό της Αθανασίας Σμαραγδή –ένα οίκημα στα μπετά με κανονικά στημένη την κουζίνα και το καθιστικό- θυμίζει έντονα το αντίστοιχο σκηνικό της σκηνογράφου στον «Θεό της σφαγής».