Είδαμε τον «Θεατροποιό» στο Πόρτα

της Ιωάννας Μπλάτσου

Αδιαπραγμάτευτα αιρετικός, μόνιμα επικριτικός (προς τους πάντες και τα πάντα), καταιγιστικά εμμονικός, λυτρωτικά ανόσιος, ο Αυστριακός Τόμας Μπέρνχαρντ, για άλλη μια φορά, βάζει στο κλισιοσκόπιό του τους συμπατριώτες του, το θέατρο και τους ηθοποιούς, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τις σχέσεις γονέων-παιδιών/ κράτους-πολιτών, την κατάρα του ερασιτεχνισμού.

Με κεντρικό χαρακτήρα τον θεατροποιό Μπρουσκόν, τον «μέγα ηθοποιό του κρατικού θεάτρου», όπως αυτοαποκαλείται, παρουσιάζει τόσο με σαρκαστικό όσο και απολαυστικό τρόπο τις μικρο/μεγαλο μανίες, εμμονές και υστερίες του κόσμου του θεάτρου. Ο Μπρουσκόν περιοδεύει με τον θίασό του, δηλαδή τον εαυτό του, τη γυναίκα του, την κόρη του και τον γιο του, με τον «Τροχό της Ιστορίας», την «κωμωδία του αιώνα», όπως μας την παρουσιάζει και την οποία έχει γράψει φυσικά ο ίδιος.

Σε αυτή την «κωμωδία που εξελίσσεται σε τραγωδία» και εν προκειμένω θα παρουσιάσει στο «Ούτσμπαχ με τους 280 κατοίκους», «εμφανίζονται ο Ναπολέων, ο Καίσαρ, ο Τσόρτσιλ, ο Μέτερνιχ, ο Χίτλερ» και πολλά άλλα γνωστά ιστορικά πρόσωπα. Στο πλαίσιο του στησίματος της παράστασης, θα δούμε τον Μπρουσκόν να μετατρέπεται σε τύραννο-δυνάστη προς τα παιδιά-ηθοποιούς του. «Οι ηθοποιοί είναι τα πλέον ηλίθια όντα», αναφωνεί κάποια στιγμή. «Όλοι είναι ατάλαντοι. Ένας ταλαντούχος ηθοποιός είναι τόσο σπάνιος όσο μια κωλοτρυπίδα στο πρόσωπο».

Ο Μπέρνχαρντ δεν μασά τα λόγια του όσον αφορά το θεατρικό σινάφι. Δεν μασά τα λόγια του ούτε όσον αφορά την ίδια την πατρίδα του: «Ενα ηλίθιο κράτος που κατοικείται από παντελώς ηλίθιους». Και: «Κατοικούμε σε έναν βόθρο, στον απόπατο της Ευρώπης».

Ο Ακύλλας Καραζήσης έχει παραδώσει μια απολύτως συνεπή παράσταση στο πνεύμα του Μπέρνχαρντ, με την πολύτιμη αρωγή της εξαιρετικής μετάφρασης του Πέτρου Μάρκαρη. Το μόνο προβληματικό σημείο, παρά τις προσπάθειες του έμπειρου Νίκου Χατζόπουλου (Μπρουσκόν), είναι το tempo της ομιλίας του βασικού μονολογούντος προσώπου, του Μπρουσκόν. Υπάρχουν μικρές παύσεις, μικρά ανοίγματα στον λόγο του που βυθίζουν στην αμηχανία τον καταιγιστικό, παραληρηματικό λόγο του Μπέρνχαρντ.

Δίπλα στον άξιο Χατζόπουλο, στέκεται επάξια αυτό το Άριελ της θεατρικής μας σκηνής, ο Άρης Μπαλής, στο ρόλο του αποχαυνωμένου γιου, καθώς και η Δήμητρα Βλαγκοπούλου στο ρόλο της ζαβής κόρης. Και οι δυο τους πλάθουν λεπτομερείς ρόλους μέσα από ελάχιστες ατάκες. Πολύ καλοί και η Κλεοπάτρα Τολόγκου, η οποία συνθέτει τον ρόλο της συζύγου του Μπρουσκόν μέσα από ξεσπάσματα βήχα, αλλά και ο Νικήτας Αναστόπουλος στον ρόλο του καθυστερημένου ξενοδόχου.