8 τραγούδια που… δεν είναι αυτό που νομίζεις

της Ηρώς Κουνάδη

Μπορεί να φταίνε οι περίπλοκες αλληγορίες, οι βαθυστόχαστες μεταφορές, ή απλώς το ότι δεν καθίσαμε ποτέ να προσέξουμε τους στίχους. Κάπως έτσι, πάντως, καταλήγουμε να χορεύουμε σε αποκριάτικα πάρτι τραγούδια που μιλούν για αιματοκύλισμα, ή να ακούμε σε πολιτικές συγκεντρώσεις αντιπολεμικούς ύμνους. Ιδού μερικά πασίγνωστα κομμάτια που… δε λένε αυτό που νομίζετε.

Gimme Hope Jo'anna – Eddy Grant

Τι νομίζετε ότι λέει: Σε τόσα πάρτι που το έχετε ακούσει/ χορέψει/ κάνει τραινάκι, δεν έχετε κάτσει να προσέξετε τους στίχους. Λογικά, κάτι για την Τζοάνα που είναι ο έρωτάς του και δεν τον θέλει, και της ζητά να του δώσει ελπίδες;
Τι λέει στην πραγματικότητα: Η Τζοάνα δεν είναι ο έρωτας της ζωής του τραγουδιστή, είναι το Γιοχάνεσμπουργκ. Το κομμάτι γράφτηκε ως διαμαρτυρία ενάντια στο Απαρτχάιντ τη δεκαετία του ‘80, απαγορεύτηκε στη Νότια Αφρική, αλλά κατέκτησε τα charts σε όλο τον κόσμο.

Brown Sugar – Rolling Stones

Τι νομίζετε ότι λέει: Πόσο ωραίο είναι το σεξ με τις μαύρες γυναίκες. “Ah brown sugar how come you taste so good / Ah brown sugar, just like a young girl should”. Τι άλλο θα μπορούσε να λέει δηλαδή;
Τι λέει στην πραγματικότητα: Για το δουλεμπόριο και τους λευκούς «αφέντες» που βιάζουν τις μαύρες σκλάβες τους. Είναι αρκετά ξεκάθαρο στους πρώτους στίχους, που δεν είχατε προσέξει ποτέ: “Gold coast slave ship bound for cotton fields / Sold in a market down in New Orleans / Scarred old slaver know he’s doin alright / Hear him whip the women just around midnight / Ah brown sugar how come you taste so good / Ah brown sugar, just like a young girl should”.

Every Breath You Take – Police

Τι νομίζετε ότι λέει: Για την αιώνια αγάπη, τους όρκους πίστης και αφοσίωσης. Σαν να λέμε «ό,τι και να γίνει, θα είμαι δίπλα σου». Τυχαία το παίζουν σε όλους τους γάμους;
Τι λέει στην πραγματικότητα: Ακριβώς το αντίθετο. Ο Sting έγραψε τους στίχους κατά τη διάρκεια του διαζυγίου του –και ήθελε να ακούγονται κατά τι απειλητικοί. Σε μια συνέντευξή του, μάλιστα, είχε πει ότι θα ήθελε να βγει και να φωνάξει στον κόσμο «σταματήστε να το παίζετε στους γάμους. It’s a fucking divorce song». Κι αν το καλοσκεφτείτε: “Every breath you take/ Every move you make/ Every bond you break/ Every step you take/ I'll be watching you”. Το “every bond you break” θα μπορούσε και να λείπει αν μιλάγαμε για την αιώνια αγάπη.

Born in the USA – Bruce Springsteen

Τι νομίζετε ότι λέει: Κάτι πατριωτικά για την Αμερική –δεν ασχολείστε. Αυτό νομίζουν και οι περισσότεροι Αμερικάνοι, συμπεριλαμβανομένου του Ronald Reagan που το ζήτησε κάποτε από τον Springsteen για να το συμπεριλάβει στην επίσημη καμπάνια για την επανεκλογή του. Εκείνος, βέβαια, αρνήθηκε γιατί πρώτον δεν ήθελε να έχει καμία σχέση με την πολιτική και δεύτερον γιατί…
Τι λέει στην πραγματικότητα: …Το τραγούδι είναι βασικά ένας αντιπολεμικός ύμνος με σαφείς αναφορές στον βρώμικο πόλεμο του Βιετνάμ. Οι στίχοι διηγούνται την ιστορία ενός παιδιού από την αμερικανική μεσαία τάξη, που πηγαίνει να πολεμήσει στο Βιετνάμ αφού αντιμετωπίζει διάφορα προβλήματα στην πατρίδα του. Γυρίζοντας πίσω, μένει άνεργος και απομονωμένος από τον περίγυρό του.

Hotel California – The Eagles

Τι νομίζετε ότι λέει: Κάτι σατανιστικά, αν παίξεις τον δίσκο ανάποδα. Αν το ακούς κανονικά, απλώς διάφορα σουρεαλιστικά που δε βγάζουν νόημα.
Τι λέει στην πραγματικότητα: Σύμφωνα με τον στιχουργό και drummer του συγκροτήματος, Don Henley, είναι μια αλληγορία για τον υπερπλουτισμό στις ΗΠΑ της εποχής (κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 1977) και το «σκοτεινό υπόβαθρο του αμερικάνικου ονείρου». Ο ίδιος έχει επίσης δηλώσει ότι ήθελε με τους στίχους του να καταγγείλει τον τρόπο ζωής της «υψηλής κοινωνίας» του Λος Άντζελες.

Paper Planes – M.I.A.

Τι νομίζετε ότι λέει: Για γκάνγκστερ και ναρκωτικά (I fly like paper/ get high like planes, το έπιασες, έτσι). Α, και για κάτι τύπους που κλέβουν.
Τι λέει στην πραγματικότητα: Για την παγκόσμια μετανάστευση, και για την εκμετάλλευση των χωρών του αναπτυσσόμενου κόσμου από την Δύση, η οποία (εκμετάλλευση) οδηγεί στην παγκόσμια μετανάστευση. Α, και ο στίχος “all I wanna do is bang-bang-bang-bang/ and take your money”, αναφέρεται στους εμπόρους όπλων και τους κατασκευαστές τους, όπως δήλωσε η M.I.A. σε συνέντευξή της. Γίνεται ξεκάθαρο λίγο παρακάτω: “No one on the corner has swag like us/ Hit me on my burner prepaid wireless/ We pack and deliver like UPS trucks/ Already going to hell, just pumping that gas”.

Like a Virgin – Madonna

Τι νομίζετε ότι λέει: Αν έχετε δει το Reservoir Dogs (ή έστω την πρώτη σκηνή του) πιθανότατα πιστεύετε ότι δεν μπορεί κανείς να ξέρει. Αν πάλι δεν το έχετε δει, πιστεύετε απλώς ότι μιλάει για το σεξ και την πρώτη φορά που το κάνει κανείς.
Τι λέει στην πραγματικότητα: Για τις σχέσεις, γενικώς, και για το πώς κάθε νέα σχέση είναι μια καινούρια αρχή. Ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι το κομμάτι δεν έχει καμία σεξουαλική αναφορά. Όπως εξηγεί ένας από τους δύο του στιχουργούς, ο Billy Steinberg, «αυτό που έλεγα ήταν απλώς ότι ‘έχω πληγωθεί άσχημα όπως όλοι οι άνθρωποι, αλλά ξεκινάω μια καινούρια σχέση και νιώθω υπέροχα’».

Lucy in the Sky With Diamonds – The Beatles

Τι νομίζετε ότι λέει: Για το LSD φυσικά, είναι προφανές, δεν βλέπεις τα αρχικά των λέξεων;
Τι λέει στην πραγματικότητα: Για μια ζωγραφιά που έφτιαξε ο μικρός Julian Lennon για τον πατέρα του, και η οποία έδειχνε την συμμαθήτριά του, τη Lucy, στον ουρανό με διαμάντια. Ούτε ναρκωτικά, ούτε παραισθήσεις, ούτε τίποτα απ’ όλα αυτά.