McFarland, USA: Κέβιν Κόστνερ για όλη την οικογένεια

του Λουκά Τσουκνίδα

Είναι κάτι κυριακάτικα μεσημέρια που, αν τις πετύχεις στην τηλεόραση, απλώς κολλάς. Οι λεγόμενες “οικογενειακές ταινίες” (πατέντα και της Ντίσνεϊ, μεταξύ άλλων) έχουν συνήθως να κάνουν με ένα “καλό” μήνυμα και αφηγούνται, πολύ συχνά, κάποια “αληθινή ιστορία”, από 'κείνες όπου η ζωή ξεπερνά την φαντασία και η ανθρωπιά υμνείται αβίαστα σε σχέση με τις συνήθεις επινοημένες παραβολές του συρμού. Το “McFarland, USA” της Νίκι Κάρο είναι μια τέτοια ιστορία, μια ταινία που δυνητικά μπορεί να μας αγγίξει, λόγω του περιεχομένου της κυρίως και παρά την εκτεταμένη χρήση των αφηγηματικών στερεοτύπων του αθλητικού μελοδράματος.

Η υπόθεση

Όταν ο Τζιμ Γουάιτ χάνει τη δουλειά του ως κόουτς στο σχολικό πρωτάθλημα φούτμπολ, βρίσκεται μαζί με την οικογένειά του σε μια ξεχασμένη, εργατοκρατούμενη κωμόπολη της Καλιφόρνια, το Μακφάρλαντ. Εκεί, σ' ένα σχολείο γεμάτο απ' τους γόνους των μεξικανών καρποσυλλεκτών, ξεχασμένος κι ο ίδιος, ανακαλύπτει τους επόμενους πρωταθλητές της πολιτείας στον ανώμαλο δρόμο. Κόντρα στο ρεύμα, τους παίρνει απ' το χέρι και τους οδηγεί στον τίτλο και στο κολέγιο...



Η κριτική

Μιας και μας μεταφέρει πίσω στο 1987, η ταινία της Νίκι Κάρο μπορεί να θεωρηθεί πλέον ταινία εποχής, στην απεικόνιση της οποίας η δημιουργός παίρνει άριστα. Αν και, μάλλον, κωμοπόλεις ή χωριά που μοιάζουν κολλημμένα σε έναν άλλον “χρόνο” υπάρχουν πολλά ακόμη και σήμερα, το λατινοκρατούμενο Μακφάρλαντ που συναντά ο Τζιμ Γουάιτ ερχόμενος απ' το ολόλευκο Μπόις του Άινταχο είναι χαρακτηριστικό μιας περιόδου που οι πολιτισμικές ιδιαιτερότητες δεν είχαν αλλοιωθεί απ' την υπερέκθεση των νέων μέσων και τις ταχύτητες μετάδοσης μιας ουδέτερης, ανάμικτης ποπ κουλτούρας τις οποίες βιώνουμε σήμερα.

Ο κόουτς Γουάιτ είναι ένας παλιομοδίτης αμερικάνος, σπουδαγμένος μα μέλος μιας μεσαίας τάξης που δεν έχει κόψει εντελώς δεσμούς με το εργατικό παρελθόν της. Οι ενήλικες του Μακφάρλαντ, είναι κι εκείνοι παλιομοδίτες, μεξικάνοι μετανάστες που αποφάσισαν να δουλέψουν σκληρά για να εξασφαλίσουν μια καλύτερη ζωή για τα παιδιά τους στην καινούργια τους πατρίδα. Αναπόφευκτα, η συνάντηση των δύο ξεκινά με πολλές προκαταλήψεις, τα πρώτα εμπόδια που θα πρέπει να υπερβούν για να φτάσουν στη συνεργασία και την τελική υπέρβαση. Οι σεναριογράφοι κι η σκηνοθέτης δεν επιχειρούν ν' ανατρέψουν τ' αναμενόμενα, τους κλισέ τρόπους με τους οποίους ο κόουτς θα έρθει κοντά στους μελλοντικούς προστατευόμενούς του και τους παραδοσιακούς γονείς τους. Όλα γίνονται σύμφωνα με τις συνταγές, μια παρεξήγηση εδώ, ένα πείραγμα εκεί, ένα φλερτ στο φόντο και μια “αντρίκια ξήγα” παραπέρα.

Ο Κέβιν Κόστνερ και η Μαρία Μπέλο, επιφορτίζονται τους ρόλους των νεοφερμένων. Ο πρώτος, καλός ηθοποιός που όμως έχει αποδειχθεί “λίγος” και στο παρελθόν, δεν καταφέρνει εδώ να δώσει κάτι έξτρα στον χαρακτήρα του πέρα από την αυθεντικότητα που πηγάζει απ' το φιζίκ του και τον αέρα του “καλού παιδιού” που αποπνέει η φυσιογνωμία του. Η Μπέλο πάλι, πάντα υπολογίσιμη σε τέτοιου είδους δράματα, κάνει περισσότερα με πολύ λιγότερα, αλλά ο ρόλος της δεν είναι παρά να εμψυχώνει τον άντρα της και να βρίσκεται ένα βήμα πιο πέρα σε επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων με τους ντόπιους. Την παράσταση, τελικά, κλέβουν οι επτά νεαροί ηθοποιοί που αποτελούν τους πρώτους δρομείς του σχολείου κι είναι εκείνοι που δίνουν μια πληθώρα συναισθηματικών αποχρώσεων στην, κατά τ' άλλα, προβλέψιμη εκδοχή μιας όχι και τόσο διαφορετικής πραγματικής ιστορίας.

Τα μελοδράματα του είδους σπάνια ξεφεύγουν απ' την πεπατημένη και, πολύ συχνότερα, αρμέγουν κάθε σταγόνα μελούρας απ' τους χαρακτήρες και τις καταστάσεις τους, σε βαθμό που μπορεί να φτάσει έως και να προσβάλλει τη νοημοσύνη μας. Η Κάρο φροντίζει να μη μένει πολύ ώρα στις αντίστοιχες σκηνές “εκμετάλλευσης”, ενώ οι αισθητικές της επιλογές (φωτογραφία, μουσική, αναπαράσταση του αθλητικού γεγονότος και παρουσίαση των αληθινών χαρακτήρων στο τέλος) προσδίδουν μια απολαυστική αυθεντικότητα στην ταινία της και βοηθούν τον θεατή ν' αντιπαρέλθει, ίσως, όσα στερεοτυπικά ή ανούσια αναγκάζεται να παρακολουθήσει στο μεταξύ.

Το “McFarland, USA” είναι μια συμπαθητική ταινία που κερδίζει, τελικά, τον αγώνα δρόμου με τον δυνητικό “κακό” εαυτό της.

Βγαίνουν ακόμη:
Το “Stray Dogs” του Τσάι Μινγκ Λιανγκ, ένα πραγματικό έργο τέχνης από έναν εξαιρετικό δημιουργό, το αυτοβιογραφικό δράμα φαντασίας του Αλεχάντρο Χοντορόφσκι “The Dance of Reality”, το γαλλικό θρίλερ “Insecure”, η αστυνομική ταινία “Cymbeline”, το νέο, τραβηγμένο απ' τα μαλλιά, δράμα της Σουζάνε Μπίερ “A Second Chance”, η γαλλική δραματική κομεντί “The Price of Fame”, η ταινία δράσης “Tracers”, η ταινία φαντασίας “The Age of Adaline”, το θρίλερ “Lurk” του Βασίλη Κατσίκη και το ντοκιμαντέρ “Παράδοξη Πατρίδα” του Νίκου Ασλανίδη.