Οι σινε-δημιουργοί που μας άνοιξαν την όρεξη

Σας λέει κάτι το Φλόριαν Χένκελ φον Ντόνερσμαρκ; Θυμάστε τον Μπεν Άφλεκ πίσω από την κάμερα; Δέκα σκηνοθέτες που λατρέψαμε, αλλά μετά εξαφανίστηκαν αφήνοντάς μας να θέλουμε κι άλλο. Τα σχέδια επανεμφάνισής τους.
Οι σινε-δημιουργοί που μας άνοιξαν την όρεξη
του Λουκά Τσουκνίδα

Όσο περισσότερο παρακολουθούμε σινεμά, τόσο πιο πολλοί είναι οι σκηνοθέτες που γνωρίζουμε από μια πολύ καλή δουλειά τους και είτε η επόμενη δε φτάνει σε μας ποτέ είτε αργεί τόσο που έχουμε ξεχάσει το όνομά τους. Τα τελευταία χρόνια έπεσα σε αρκετές τέτοιες περιπτώσεις και για να μην ξεχαστώ πάλι, αποφάσισα να θυμηθώ πώς τράβηξαν την προσοχή μου και να μάθω τι έχω να περιμένω στο κοντινό μέλλον απ' αυτούς.

Φλόριαν Χένκελ φον Ντόνερσμαρκ
Ο γερμανός με το ψαρωτικό όνομα τσίμπησε ένα Όσκαρ με την πρώτη του ταινία κι ανέβηκε δέκα-δέκα τα σκαλιά που οδηγούν τους αλλοδαπούς σκηνοθέτες στο Χόλιγουντ. Στις «Ζωές των Άλλων», όπου υπέγραφε και το σενάριο, επέδειξε εκπληκτική ωριμότητα και υπομονή στο χτίσιμο της ατμόσφαιρας και των χαρακτήρων του και χωρίς ο ίδιος να έχει ζήσει στην άλλη πλευρά του «Τείχους», κατάφερε να μας ξεναγήσει μέσα απ' αυτό με τρομερή αληθοφάνεια και καθαρή ματιά. Οι επόμενες ταινίες του είναι δυο μεγάλες παραγωγές που θα δείξουν σε τι βαθμό μπορεί να διαχειριστεί τις απαιτήσεις του αδιαπραγμάτευτα εμπορικού σινεμά, το κατασκοπικό θρίλερ «The Tourist» με την Αντζελίνα Τζολί και το πολιτικό θρίλερ «The 28th Amendment» με τον Τομ Κρουζ.


Τζεφ Νίκολς
Είδα το «Shotgun Stories» του Τζεφ Νίκολς στις Νύχτες Πρεμιέρας και χάρηκα ιδιαιτέρως όταν αργότερα βγήκε στις αίθουσες. Όχι μόνο επειδή είχα την ευκαιρία να το ξαναδώ, αλλά κι επειδή θεωρώ ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικό δείγμα αυτού που λέμε ανεξάρτητο αμερικάνικο σινεμά και στο όνομά του καθαγιάζονται ένα σωρό φτηνιάρικες εσωστρεφείς ποζεριές. Η ταινία του Νίκολς είναι γνήσια μινιμαλιστική με σχόλιο-στόχο που αποκαλύπτεται σταδιακά μέσα απ' τους χαρακτήρες και την εξέλιξή τους, ενώ ανέδειξε κατά κάποιον τρόπο και το υποκριτικό ταλέντο του ανέκφραστου συχνά Μάικλ Σάνον. Για τη συνέχεια, ο νεοφερμένος σκηνοθέτης έχει αναλάβει να γυρίσει το «Goat», ένα δραματικό σενάριο του Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν, βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Μπραντ Λαντ με τις εμπειρίες του απ' τα σκληρά καψώνια μιας κολεγιακής αδελφότητας.


Γκιγιόμ Κανέ
Ο νεαρός γαλλος ηθοποιός έχει ξεπεράσει το στάδιο του ανερχόμενου, μπορεί πλέον να θεωρείται καθιερωμένος. Παράλληλα με την υποκριτική του καριέρα όμως και σχετικά νωρίς επιχειρεί να χτίσει και μια σκηνοθετική. Η δεύτερη μεγάλου-μήκους ταινία του, το «Tell No One», ήταν ένα αστυνομικό θρίλερ στα πρότυπα των παλιότερων γαλλικών δειγμάτων του είδους, με ανατροπές, συνεχή δράση και αγωνία κι έναν καλογραμμένο, απρόβλεπτο κεντρικό χαρακτήρα στον οποίο αποδείχθηκε εξαιρετικός ο Φρανσουά Κλουζέ. Η επόμενη δουλειά του, το «Significant Others», θα βγει στις αίθουσες την ερχόμενη χρονιά και είναι κάτι διαφορετικό, ένα δράμα πολλών χαρακτήρων που με μία τραγική αφορμή αποκαλύπτουν όσα έκρυβαν πίσω απ' την επιφάνεια των μεταξύ τους σχέσεων.


Ράιαν Φλεκ
Στο εξαιρετικό «Half Nelson», ο Ράιαν Φλεκ εμπιστεύθηκε στον Ράιαν Γκόσλινγκ έναν χαρακτήρα απόλυτα επίκαιρο στις αντιφάσεις και τις αποτυχίες του, ένα μανιοκαταθλιπτικό δάσκαλο που δε βρίσκει πια νόημα στο να υποθάλπτει ιδέες κι ελπίδες χωρίς να βλέπει αντίκρυσμα σ' αυτές. Δίπλα του έλαμψε με την εμφάνισή της η μικρή Σαρίκα Επς. Η επόμενη ταινία του Φλεκ, που σκηνοθέτησε μαζί με την παρτενέρ του στη ζωή και στα σενάρια Άννα Μπόντεν, ήταν το «Sugar», μια πολύ κοντινή και σχετικά αισιόδοξη ματιά στους έφηβους αθλητές του μπέιζμπολ που έρχονται με χίλια όνειρα στις ΗΠΑ από χώρες της Λατινικής Αμερικής, πριν οι τραυματισμοί ή τα προβλήματα προσαρμογής τους αφήσουν ξεκρέμαστους με τα εφόδια που τόσο καιρό αποκτούσαν να είναι άχρηστα στον κόσμο εκτός γηπέδου. Για τη συνέχεια, το ζεύγος επελεξε να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το ημιαυτοβιογραφικό βιβλίο του Νεντ Βιτσίνι «It's Kind of a Funny Story» γύρω από έναν καταθλιπτικό έφηβο που το «παλεύει» μέσα σε μια ψυχιατρική κλινική ενηλίκων.


Γιουν-χο Μπονγκ
Είδα το «The Host» σε μεταμεσονύχτια προβολή στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όταν κι ο έλληνας διανομέας που προλόγισε την ταινία αντί του απόντος σκηνοθέτη μας ανακοίνωσε την επισήμανση του τελευταίου ότι πρόκειται για ένα οικογενειακό δράμα. Τελικά, ήταν πολλά παραπάνω, μια περιπέτεια φαντασίας με ρυθμό θρίλερ, εξαιρετικά εφέ, χιούμορ και υπέροχες ερμηνείες. Πρόσφατα, είδα την επόμενη ταινία του κορεάτη Μπονγκ, το «Mother», ένα ακόμη οικογενειακό δράμα με περίβλημα αστυνομικού θρίλερ αυτή τη φορά και μια φοβερή πρωταγωνίστρια στο ρόλο της «Μητέρας». Το νέο του πρότζεκτ είναι μια μεγαλεπήβολη ταινία δράσης, το «Snow Piercer», «χαλαρή» μεταφορά ενός γαλλικού sci-fi κόμικ ονόματι «Le Transperceneige». Διαδραματίζεται στο μέλλον, σ' ένα τραίνο με επιζώντες από μια νέα εποχή παγετώνων, όπου έχουν επιβιβαστεί άνθρωποι που προέρχονται απ' όλα τα χρώματα του οικονομικοκοινωνικού φάσματος με αντίστοιχα αποτελέσματα. Επιπλέον, στα σκαριά φαίνεται να είναι και το σίκουελ του «The Host».


Άντον Κόρμπιν
Ο σκηνοθέτης που γύριζε μουσικά βίντεο και βιντεοσκοπούσε συναυλίες μας εξέπληξε με τη χαμηλότονη, καλοπαιγμένη και συγκινητική ματιά του στη ζωή και το θάνατο ενός θρυλικού αδικοχαμένου ροκ ήρωα όπως ο Ίαν Κέρτις των Joy Division. Μετά από ένα ευχάριστο μουσικό διάλειμμα με τους U2, θα επιστρέψει σε λίγο καιρό στις αίθουσες ως σκηνοθέτης του «The American», ενός θρίλερ με τον Τζορτζ Κλούνι στο ρόλο ενός δολοφόνου που αναλαμβάνει μια τελευταία δουλειά στην δελεαστική ιταλική επαρχία.


Μπεν Άφλεκ
Παρά το ξενέρωτο παρουσιαστικό του και το χλευασμό που έχει υποστεί από κάθε αμερικανό κωμικό που σέβεται τον εαυτό του, ο παρτενέρ του Ματ Ντέιμον στο πρώτο Όσκαρ της καριέρας τους (Good Will Hunting) και βέρος βοστονέζος δείχνει να ανακάμπτει απ' τη ζαλάδα που του προκάλεσε το πολύ Χόλιγουντ, επαναπροσδιορίζοντας τον εαυτό του ως σκηνοθέτη. Το «Gone Baby Gone» ήταν το τέλειο ντεμπούτο, ένα σύγχρονο αστυνομικό νουάρ με άψογο καστ, αργούς ρυθμούς και νοσηρή ατμόσφαιρα. Η επιστροφή του πίσω απ' τις κάμερες θα είναι με τη μεταφορά του βιβλίου του Τσακ Χόγκαν «The Town», ενός αστυνομικού θρίλερ με ανθρωποκυνηγητά στους δρόμους της γνώριμής του Βοστώνης.


Κρεγκ Γκιλέσπι
Η πρώτη του ταινία με την οποία και τον γνωρίσαμε, το «Lars and the Real Girl», ήταν μια τρυφερή ιστορία ενός μοναχικού ανθρώπου σε παραλήρημα, ενός συνεσταλμένου νεαρού ερωτευμένου με μια κούκλα σε ανθρώπινο μέγεθος και του αντίκτυπου στον περίγυρο της μικρής του πόλης. Όπως και στο «Half Nelson» του Ράιαν Φλεκ έτσι κι εδώ, ο Ράιαν Γκόσλινγκ δίνει μια υπέροχη ερμηνεία και βοηθά, μαζί με τον Πολ Σνάιντερ και την Έμιλι Μόρτιμερ, να πετύχει απόλυτα το ντεμπούτο του Γκιλέσπι χωρίς να εξελιχθεί ούτε στιγμή σε παρωδία. Η επόμενη δουλειά του ήταν το «Mr Woodcock» μια κωμωδία που δεν πέτυχε και πολλά, αλλά έδωσε το χρόνο στον πρώην σκηνοθέτη διαφημιστικών σποτ, να βρει το επόμενο ιδιαίτερο πρότζεκτ του που θα είναι το «The Dallas Buyer's Club» με πιθανό πρωταγωνιστή τον Γκόσλινγκ. Είναι η ιστορία ενός μελλοθάνατου από AIDS που, σε μια ύστατη προσπάθεια να μείνει στη ζωή, εισχωρεί στον κόσμο των παράνομων φαρμακείων που προμηθεύουν ασθενείς με φάρμακα που δεν έχουν εγκριθεί απ' το κράτος των ΗΠΑ.


Πάολο Σορεντίνο
Απ' το πλούσιο ταλέντο και τη δημιουργικότητα του ιταλού σκηνοθέτη, πήραμε γεύση με το εκπληκτικό «Il Divo», μια πολιτική σάτιρα που μπλέκει πραγματικά γεγονότα και διαλόγους απ' τη ζωή του αμφιλεγόμενου Τζούλιο Αντρεότι με ευφάνταστους τρόπους και αφηγηματικά ευρήματα για να ρίξει φως στη σκοτεινή περίοδο της δεύτερης διακυβέρνησής του. Στον κεντρικό ρόλο έλαμψε ο Τόνι Σερβίλιο, ο οποίος εμφανίζεται και στην επερχόμενη ταινία του Σορεντίνο, το αγγλόφωνο «This Must Be the Place», δίπλα στον Σον Πεν. Είναι η ιστορία ενός πρώην ροκ σταρ που ψάχνει να βρει τον δήμιο του πατέρα του, έναν πρώην ναζί που ζει πλέον στην Αμερική.


Τοσιάκι Τογιόντα
Ανακάλυψα τον περίεργο ιάπωνα μαζί με την υπόλοιπη Αθήνα σ' ένα απ' τα προηγούμενα Φεστιβάλ «Νύχτες Πρεμιέρας». Λάτρεψα το «Blue Spring», την σκληρή ιστορία ενηλικίωσης μιας παρέας τελειόφοιτων λυκείου από μια φτωχογειτονιά του Τόκυο και το «Pornostar», την ιστορία ενός νεαρού που μια μέρα αποφασίζει ν' αρχίσει να εκτελεί μέλη της Γιάκουζα και απορροφήθηκα απ' τους δραπέτες του «9 Souls» και την τραγική οικογένεια του «Hanging Garden». Περιμένοντας την επόμενη ταινία του, έμαθα ότι συνελλήφθη για κατοχή κάποιου είδους χαπιών και μπήκε σε καραντίνα μένοντας μέχρι σήμερα μακριά απ' τις κάμερες. Αυτές τις ημέρες τσέκαρα ξανά και με χαρά μου είδα ότι επιστρέφει στο σινεμά μεταφέροντας έναν παλιό ιαπωνικό μύθο με ήρωα έναν τραγουδιστή του θεάτρου Καμπούκι (The Blood of Rebirth). Ανυπομονώ, παρ' ότι αποκλείεται να βρει διανομή στη χώρα μας...


Οι καλλιτέχνες
Κοντά σ' όλους αυτούς, θα ήθελα ν' αναφερθώ και σε δυο ταλαντούχους σκηνοθέτες που μεταπήδησαν για λίγο στο σινεμά απ' το χώρο των εικαστικών και του βίντεο-αρτ. Ο Στιβ Μακουήν που μας συστήθηκε με το εκπληκτικό, σε σύλληψη και εκτέλεση, «Hunger» και η Μιράντα Τζουλάι που τη γνωρίσαμε σε παλιότερο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με την ταινία της «Me and You and Everyone We Know» δε φαίνεται να ετοιμάζουν κάτι κινηματογραφικό προς το παρόν. Παρ' όλ' αυτά, αν αποφασίσουν να επανέλθουν, αξίζουν σίγουρα την προσοχή και την προσμονή μας.

Να έχετε το νου σας!
Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v