Two Days in Paris: "Υπερατλαντική" σάτιρα

του Λουκά Τσουκνίδα

Οι Αμερικάνοι αποκαλούσαν τις τηγανητές πατάτες γαλλικές, τώρα τις λένε ελεύθερες. Οι Βέλγοι υποστηρίζουν ότι οι τηγανητές πατάτες είναι βελγικές και οι γάλλοι δεν έχουν καμία αντίρρηση σ’ αυτό. Κάποιοι λένε πως ο όρος «french» προέρχεται από ένα παλιό ρήμα που σημαίνει τεμαχίζω και δεν έχει σχέση με τις ρίζες του συγκεκριμένου τύπου μαγειρεμένης πατάτας. Ό,τι κι αν συμβαίνει στ’ αλήθεια η πατάτα μένει ίδια, θέλει ισοπαχές κόψιμο, διαρκή προσοχή στο τηγάνισμα και δεν τρώγεται κρύα.

Η Ζιλί Ντελπί -πρωταγωνίστρια στις δυο ταινίες του Λινκλέιτερ με σούρουπο και ηλιοβασίλεμα- βρίσκεται εδώ και καιρό ανάμεσα σε Αμερική και Γαλλία, πατά με το ένα πόδι στη μια κουλτούρα και με το άλλο στην άλλη. Μιας και, εκτός από ηθοποιός, είναι και κινηματογραφίστρια, έκανε μια ταινία με αυτό ακριβώς το θέμα. «Δυο μέρες στο Παρίσι», ενός Αμερικάνου και μιας Γαλλίδας που ζει πλέον στην άλλη άκρη του Ατλαντικού –που λεν και οι μπασκετικοί.

Η Μαριόν (Ντελπί) είναι φωτογράφος και ζει στη Νέα Υόρκη. Ο Τζακ (Άνταμ Γκόλντμπεργκ) είναι σχεδιαστής εσωτερικών χώρων, βέρος Νεοϋορκέζος. Γκάγκαρος δηλαδή. Η σχέση τους περνάει κρίση κι αποφασίζουν να κάνουν ένα ταξίδι στην Ευρώπη για να τονώσουν το ρομάντζο. Στη Βενετία παθαίνουν και οι δυο γαστρεντερίτιδα. Στο Παρίσι, πατρίδα της Μαριόν, ελπίζουν ότι όλα θα φτιάξουν. Ο Τζακ παθαίνει ένα δυνατό πολιτισμικό σοκ, η Μαριόν όμως παθαίνει μεγαλύτερο. Δεν είναι πλέον Παριζιάνα και βλέπει τα πράγματα κάπως διαφορετικά από τη νέα σκοπιά της. Από πάνω, η σχέση τους τελεί σε διάλυση και βρίσκονται μόνοι τους στο Παρίσι. Πως το σώζεις τώρα αυτό;

Η Ντελπί δε σκηνοθέτησε απλώς μια πολύ καλή ταινία. Την έγραψε, τη μόνταρε, συνέθεσε τη μουσική κι έκανε την παραγωγή, ενώ πρωταγωνιστούσε κιόλας. Μαζί της ο, πρώην της στην αληθινή ζωή, Άνταμ Γκόλντμπεργκ, ο οποίος με το κωμικό του ταλέντο δίνει σάρκα και οστά στον υποχόνδριο, έξω απ’ τα νερά του Τζακ, που νιώθει άβολα όταν οι άλλοι μιλάνε γαλλικά και προσπαθεί να ταιριάξει στο Παρίσι με ενδυμασίες τύπου Γκοντάρ, όπως λέει. Η χημεία με την, εξίσου απολαυστική, Ντελπί είναι τέλεια καθώς αποδίδουν υπέροχα το ετερόκλητο ζευγάρι στις συζητήσεις και τους καβγάδες του. Οι αληθινοί γονείς της –είναι ηθοποιοί– παίζουν τον εαυτό τους ιδιαίτερα γλαφυρά και κωμικά ενώ ο Γερμανός Ντάνιελ Μπρουλ κάνει ένα αλλόκοτο πέρασμα ως ο από-μηχανής-Θεός

Το σενάριο είναι πυκνό σε διαλόγους, έξυπνους, πνευματώδεις και διορατικούς με μια διαρκή σύγκρουση των δύο σχολών χιούμορ, της πικρόχολης γαλλικής δηκτικότητας με τον αμερικάνικο σαρκασμό και την αυθυπονομευτική ειρωνεία. Η Ντελπί γνωρίζει και τις δυο πολύ καλά και καταφέρνει να τις τοποθετήσει στο ίδιο πλαίσιο, αποσπώντας το γέλιο ή το λιγότερο ένα στραβό χαμόγελο..

Σκηνοθετεί άριστα την περιπλάνηση των δυο πρωταγωνιστών στο Παρίσι, τελείως άγνωστο για εκείνον, γνωστό-άγνωστο για εκείνη που όσο ο Τζακ κομπλάρει που δεν ανήκει εκεί, τόσο αυτή κομπλάρει που το Παρίσι που βλέπει δεν είναι αυτό που ονειρεύονται οι τουρίστες. Με επιρροή από τις ταινίες του Λινκλέιτερ αλλά και το γαλλικό σινεμά του παρελθόντος, βάζει την πόλη στο φόντο, πίσω από τις ατελείωτες συζητήσεις για το τίποτα.

Η κριτική της απευθύνεται και στις δυο κουλτούρες, γαλλική και αμερικάνικη, στο μπέρδεμα που προκαλούν τα στερεότυπα, των οποίων αρχική πρόθεση ήταν να βοηθούν στο ξεκαθάρισμα. Από βοηθητικές ρόδες όμως έγιναν στο μυαλό μας το ποδήλατο το ίδιο και τώρα δεν μπορούμε χωρίς αυτά. Είναι και το όχημα δηλαδή που δεν ξεχνιέται με τίποτα… Όταν ένας άνθρωπος πατάει σε δυο πολιτισμικούς χώρους, τότε μόνο μπορεί να αντιληφθεί την εσωστρέφειά τους, τότε μόνο μπορεί να νιώσει πραγματικά μόνος.

Μιλά για την υποκρισία και την επιφανειακή πλευρά μιας κουλτούρας που περνιέται για υψηλότερη με κληρονομικά κριτήρια, αλλά και την αμυντική στάση της άλλης, που αρνείται να παραδεχτεί τις ρίζες της στην πρώτη. Η σύγκρουση αυτή παράγει αστεία και αμήχανα περιστατικά, όμως πάνω απ’ όλα εντείνει το χάσμα μεταξύ δυο εραστών. Αν εκείνοι το ξεπεράσουν τότε μπορούμε κι εμείς.

Βγαίνουν ακόμα:

- Η γερμανική ταινία «Ο Δικός μου Φίλος», με τον Ντάνιελ Μπρουλ και το πολύ καλό δίδυμο της «Ελεύθερης Βούλησης» Γιούργκεν Φόγκελ και Σαμπίνε Τιμότεο.

- Τρία θρίλερ, το συμπαθητικό «Butterfly on a Wheel» με τον Πιρς Μπρόσναν, το «Ποίμνιο» με τον Ρίτσαρντ Γκιρ και το «Ένοχο Μυστικό» με τον Χάρβεϊ Κεϊτέλ και την Εμανουέλ Μπεάρ.

- Η ταινία μυστηρίου «The Tiger`s Tail» του Τζον Μπούρμαν και το ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ για τον αμερικάνικο οργανισμό χαρακτηρισμού των ταινιών (ακατάλληλη κάτω των 18 κλπ), «This Film is not yet Rated».