Greek Sale: Οι κορυφαίοι του ελληνικού μοντερνισμού σε δημοπρασία

του Γιάννη Ασδραχά

Σε λίγες μέρες στο Λονδίνο πραγματοποιείται δημοπρασία στην οποία, το κάθε χέρι που θα υψώνεται δεν θα «ανεβάζει» μόνο την τιμή. Ο λόγος για τη σημαντική δράση που θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά στην καθιερωμένη φθινοπωρινή δημοπρασία «Greek Sale» του Οίκου «Sotheby’s» στο Λονδίνο.

Ο δημοπράτης δεν θα κρούσει το σφυρί του, αποκλειστικά για έργα τέχνης που εποφθαλμιά κάθε συλλέκτης να βρεθούν στην κατοχή του, αλλά και για 17 πίνακες και γλυπτά που πέρα από την χρηματική τους αξία έχουν ακόμα μία, μεγαλύτερη. Αυτήν της ελπίδας. Με το αντίτιμο της πώλησης τους, θα λάβουν κύματα θαλπωρής παιδία που την έχουν ανάγκη περισσότερο από κάποια άλλα. Αυτά που βρήκαν ένα μέρος της χαμένης αγάπης που δικαιούνταν στην μη-κερδοσκοπική Μ.Κ.Ο. «Μαζί για το Παιδί».

Αναλυτικά την Δευτέρα 22 Νοεμβρίου οι υπάλληλοι του οίκου θα μεταφέρουν δίπλα στον δημοπράτη 141 έργα με υπογραφές σημαντικών εικαστικών της πιο καθοριστικής δεκαετίας της ελληνικής τέχνης: αυτής του 1930, εποχή που ανέτειλε ο ελληνικός Μοντερνισμος.

Στο σύνολο της η δημοπρασία εσωκλείει μία μικρή κιβωτό με έργα κορυφαίων καλλιτεχνών της ελληνικής εικαστικής ιστορίας: Γιάννη Τσαρούχη, Κωνσταντίνου Παρθένη, Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα και Διαμαντή Διαμαντόπουλου, Νικόλαου Λύτρα κ.α. Έργο-έμβλημα της δημοπρασίας είναι ένας αρρενωπός ολόσωμος και σε φυσικό μέγεθος «Στρατιώτης» του Γιάννη Τσαρούχη, πρωταγωνιστής σε ένα μοναχικό χορό, (εκτίμηση από 350.000 έως 585.000 ευρώ).

Βγαλμένο από την καθημερινότητα των ελληνικών νησιών είναι το έργο του Διαμαντή Διαμαντόπουλου οι «Σφουγγαράδες». Στον πίνακα (τιμή εκτίμησης από 140.000 έως 210.000 ευρώ), με ζωηρά χρώματα και αφαιρετική διάθεση, ένα πρόσωπο κατεργάζεται αυτόν τον καρπό της θάλασσας, ενώ πιο πίσω τέσσερις φιγούρες παρατηρούν με στιγμιαία αδράνεια την εργασία του.

Οι απόψεις νησιών και οι σκηνές από ακτές ήταν από τα αγαπημένα θέματα του Νικόλαου Λύτρα, που, μαζί με τον Κωνσταντίνο Παρθένη και τον Κωνσταντίνο Μαλέα, το έργο του έμελλε να πάρει τον ρόλο της γέφυρας ανάμεσα στο Ρομαντισμό και το Μοντερνισμό.
Τρία έργα του Κωνσταντίνου Παρθένη θα περάσουν από την έκθεση, ανάμεσα τους το «Πλαγιά Υμηττού» του 1917-1919, που καταδεικνύει την επιρροή των Γάλλων μοντέρνων καλλιτεχνών στην τεχνοτροπία του (εκτίμηση από 117.000 μέχρι 175.000 ευρώ).

Επίσης η «Βραχώδης Ακτή» του Νικόλαου Λύτρα (1883-1927) είναι ένα σημαντικό παράδειγμα του ώριμου στυλ του καλλιτέχνη ( εκτίμηση από 46.700 μέχρι 70.000 ευρώ).
Επιπλέον, η δημοπρασία του Νοεμβρίου θα περιλαμβάνει οκτώ έργα του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα. Ξεχωρίζει η Νεκρή Φύση με Κλαδιά, (εκτίμηση από 117.000 μέχρι 175.000 ευρώ). Το εν λόγω έργο φιλοτεχνήθηκε έπειτα από την επιστροφή του Γκίκα στην Ελλάδα το 1934, την εποχή που ήταν εκδότης του περιοδικού «Το Τρίτο Μάτι», μιας πρωτοποριακής έκδοσης για την εποχή της, η οποία εισήγαγε νέα αισθητικά ρεύματα στην Ελλάδα.

Στο έργο κυριαρχούν οι «δυνατές», στέρεες μορφές και μια σχετικά περιορισμένη χρωματική παλέτα, που δίνει έμφαση στα κόκκινα-καφέ και τα γήινα κίτρινα. Τα βλέμματα θα τραβήξει επίσης το έργο του «Μυστράς» (εκτίμηση από 182.000 μέχρι 243.000 ευρώ).
Το σύνολο των έργων της δημοπρασίας σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οίκου αναμένεται να συγκεντρώσει το ποσό των 5 εκατομμύριων ευρώ.

* Τα έργα της ξεχωριστής φιλανθρωπικής ενότητας πρόσφεραν αφιλοκερδώς σύγχρονοι Έλληνες καλλιτέχνες. Μεταξύ των έργων που θα δημοπρατηθούν υπέρ των σκοπών της Ένωσης είναι και η Νεκρή Φύση του Παναγιώτη Τέτση (εκτίμηση από 29.200 έως 40.900 ευρώ), το Άτιτλο του Βλάση Κανιάρη (εκτίμηση από 14.000 έως 20.600 ευρώ), το γλυπτό «Κόκκινος Ισορροπιστής» του Γιώργου Λάππα ( εκτίμηση από 9.400 μέχρι 14.000 ευρώ), το έργο «Πρωινός Καφές» του Παύλου Σάμιου (εκτίμηση από 5.900 μέχρι 8.200 ευρώ), το έργο της Μαρίας Φιλοπούλου «Ξαπλωμένη Γυναίκα» (εκτίμηση από 5.900 έως 8.200 ευρώ), το γλυπτό «Μπλε Πουλί» του Αλέκου Φασιανού από τσιμέντο και γύψο ( εκτίμηση από 4.700 έως 7.000 ευρώ).

Την λίστα των καλλιτεχνών συμπληρώνουν τα ονόματα των Γιώργου Ρόρρη, Χρήστου Μποκόρου, Κώστα Πανιάρα, Γιάννη Ψυχοπαίδη, Γιάννη Κόττη, Κωνσταντίνου Ξενάκη, Stephen Antonakos, Μαρίνας Καρέλλα, Αφροδίτης Λίτη, Νίκου Ναυρίδη και Μανώλη Χάρου. Τα έργα της φιλανθρωπικής δημοπρασίας αναμένεται να συγκεντρώσουν 117.000 ευρώ.

* Όσοι βρεθούν στο Λονδίνο, στην γκαλερί του Οίκου «Sotheby’s», που βρίσκεται στη οδό «New Bond», θα έχουν την ευκαιρία να δουν τα έργα, που παρουσιάζονται από την Πέμπτη 18 Νοεμβρίου μέχρι και την ημέρα της Δημοπρασίας στις 22 Νοεμβρίου.
Ώρα έναρξης του «Greek Sale» 14:30 ώρα Λονδίνου.